Agni ki Khoj- अग्नि की खोज किसने की ?

Written by Rajesh Sharma

📅 April 13, 2022

Agni ki Khoj

Agni ki Khoj किसने की तथा यह कितने प्रकार की होती है व कहाँ कहाँ पाइ जात है । यह सब जानकारियाँ यहाँ दी जा रही है । शास्त्रो में इसका महत्व ।

Agni ki Khoj- Who Discovered Fire?

मानव जाती का सबसे

महत्वपूर्ण आविष्कार

मानव का जब इस धरती पर प्रादुर्भाव हुआ,

तब वह एक निरीह असहाय से प्राणी के रूप में था,

न शिकार के लिए शेर जैसे नुकीले दाँत-पंजे,

न हिरण जैसी दौड़ने की क्षमता, न हाथी

जैसी शक्तिशाली काया, न पक्षियों की तरह उड़ने की

और न ही मछलियों की तरह तैरनी की प्रतिभा ।

जब प्रकृति के आगे शारीरिक रूप से असहाय इस मानव ने

अपने नेत्र मूंदकर अपने अंत-करण में झाँका तो किसी ने

उसे उत्तेजित करते हुए कहा –

द्यौस्ते पृष्ठं पृथ्वी

सधस्थमात्मान्तरिक्षं समुद्रोयोनि: ।

विक्शाय चक्षुषा

त्वमभितिष्ठ पृतन्यत: ।

– यजुर्वेद 11:20

‘है मर्त्य, तू अपनें को छोटा मत समझ । तू विशाल है, विस्तृत द्यौलोक तेरा पृष्ठ है, पृथ्वी तेरा आश्रय स्थान है, अंतरिक्ष तेरी आत्मा है, समुद्र तेरी योनि है । खुले हुए नेत्रों से तू देख, तू समस्त परिस्थितियों पर विजयी होगा ।’

है मर्त्य, तू अग्नि है, अग्निपुत्र है,

पृथ्वी के गर्भ से अग्नि का खनन कर,

यह अग्नि तेरी विजय का

एकमात्र आश्रय होगी ।

 

 

 ‘हम पृथ्वी के गर्भ से निरंतर अग्नि का खनन करते रहेंगे ।’

– यजुर्वेद 18:12

ऋचाओं के आदेश से मानवों ने अथर्वा-अंगिरस के नेतृत्व में सर्वप्रथम अग्नि का खनन किया । निरीह-सी मानव जाति को सबसे शक्तिशाली बनानेवाला यह अग्नि-अभियान भारत की पुण्यभूमि से ही आरंभ हुआ ।

0 Comments

Submit a Comment

Related Articles

Bijali ki Khoj Kisane ki | बिजली की खोज किसने की

Bijali ki Khoj Kisane ki | बिजली की खोज किसने की

क्या आपको मालूम है, Bijali ki Khoj Kisane ki ? और कैसे कि थी ? आज के युग में बिजली का महत्व सर्वविदित है। व्यक्ति की दैनिक उपयोगिता से लेकर किसी भी देश की त्वरित विकास की मूलभूत आवश्यकताओं में से आज एक है बिजली । आर्थिक विकास के लिए आधारभूत संरचना विकसित करने में...

read more
Anu Aur Bhu-Chumbakattva | अणु और भू-चुम्बकत्व

Anu Aur Bhu-Chumbakattva | अणु और भू-चुम्बकत्व

Anu (अणु) की परिभाषा क्या है, इसकी खोज किसने की तथा Bhu-Chumbakattva | भूचुम्बकत्व (Geomagnetism) को सबसे पहले किसने परिभाषित किया । यहाँ पर Anu Aur Bhu-Chumbakattva को समझाया गया है । अणु । Molecule अणु के सूक्ष्मतम स्वरूप उसकी विशेषताओं एवं उसकी शक्ति आदि से भारतीय...

read more
Gurutvakarshan Siddhant । गुरुत्वाकर्षण सिद्धांत | सौरमण्डल

Gurutvakarshan Siddhant । गुरुत्वाकर्षण सिद्धांत | सौरमण्डल

भारत के ऋषियों द्वारा  Gurutvakarshan Siddhant । गुरुत्वाकर्षण सिद्धांत को न्यूटन के बहुत पहले ही खोजा जा चुका था । जो इस लेख से स्पस्ट हो जायेगा तथा सौरमण्डल (Solar System) का भी ऋषियों द्वारा उपयोग बहुत पहले होता आया है । Gurutvakarshan Siddhant | गुरुत्वाकर्षण...

read more

New Articles

Mangalamaya mrtyu ! | मङ्गलमय मृत्यु ! (Nepali)

Mangalamaya mrtyu ! | मङ्गलमय मृत्यु ! (Nepali)

यस Mangalamaya mrtyu लेखमा अवश्यम्भानी मृत्युलाई कसरी मङ्गलमय बनाउनेबारे जान्नुहुने छ। Mangalamaya mrtyu ! | मङ्गलमय मृत्यु ! सन्तहरूको सन्देश हामीले जीवन र मृत्युको धेरै पटक अनुभव गरिसकेका छौ । सन्तमहात्माहरू भन्छन्, ‘‘तिम्रो न त जीवन छ र न त तिम्रो मृत्यु नै हुन्छ ।...

read more
Sadgatiko raajamaarg : shraaddh | सद्गतिको राजमार्ग : श्राद्ध (Nepali)

Sadgatiko raajamaarg : shraaddh | सद्गतिको राजमार्ग : श्राद्ध (Nepali)

यस Sadgatiko raajamaarg : shraaddh लेखमा मृतक आफन्त आदिको श्राद्धले उसको सद्गति हुने तथा उसको जीवात्माको शान्ति हुन्छ भन्ने कुरा उदाहरणसहित सम्झाइएको छ। श्राद्धा सद्गगतिको राजमार्ग हो। Sadgatiko raajamaarg : shraaddh | सद्गतिको राजमार्ग : श्राद्ध श्रद्धाबाट फाइदा -...

read more
Vyavaharaka kehi ratnaharu | व्यवहारका केही रत्नहरू (Nepali)

Vyavaharaka kehi ratnaharu | व्यवहारका केही रत्नहरू (Nepali)

यस Vyavaharaka kehi ratnaharu लेखमा केही मिठो व्यबहारका उदाहरणहरू दिएर हामीले पनि कसैसित व्यवहार सोही अनुसार गर्नुपर्छ भन्ने सिक छ। Vyavaharaka kehi ratnaharu | व्यवहारका केही रत्नहरू शतक्रतु इन्द्रले देवगुरु बृहस्पतिसँग सोधे : ‘‘हे ब्रह्मण ! त्यो कुन वस्तु हो जसको...

read more
Garbhadharaṇa ra sambhogakala | गर्भधारण र सम्भोगकाल (Nepali)

Garbhadharaṇa ra sambhogakala | गर्भधारण र सम्भोगकाल (Nepali)

यस Garbhadharaṇa ra sambhogakala लेखमा दिव्य सन्तान पाउनका लागि सम्भोग गर्ने समय र विधि बताइएको छ। Garbhadharaṇa ra sambhogakala | गर्भधारण र सम्भोगकाल सहवास हेतु श्रेष्ठ समय * उत्तम सन्तान प्राप्त गर्नका लागि सप्ताहका सातै बारका रात्रिका शुभ समय यसप्रकार छन् : -...

read more
Santa avahēlanākō phala | सन्त अवहेलनाको फल

Santa avahēlanākō phala | सन्त अवहेलनाको फल

यस Santa avahēlanākō phala लेखमा सन्त महापुरुषको अवहेलनाबाट कस्तो दुष्परिणाम भोग्नुपर्छ भन्ने ज्ञान पाइन्छ। Santa avahēlanākō phala | सन्त अवहेलनाको फल आत्मानन्दको मस्तीमा निमग्न रहने कुनै सन्तलाई देखेर एक जना सेठले सोचे, ‘ब्रह्मज्ञानीको सेवा ठुलो भाग्यले पाइन्छ ।...

read more
Bharat Ka Sanskritik Samrajya । भारत का सांस्कृतिक साम्राज्य

Bharat Ka Sanskritik Samrajya । भारत का सांस्कृतिक साम्राज्य

प्राचीन काल में Bharat Ka Sanskritik Samrajya पूरे विश्व में फैला हुआ था । हमारे इतिहार व प्राप्त खुदाई के साक्ष्य इसके गवाहा हैं । Bharat Ka Sanskritik Samrajya । Cultural Empire Of India प्राचीन समय में आर्य सभ्यता और संस्कृति का विस्तार किन-किन क्षेत्रों में हुआ...

read more